ÖZEL HASTA / ÖZEL İLGİ
DEMANS HASTA BAKIMI
Demans, zihinsel becerilerdeki bozulmanın bireyin mesleki ve sosyal etkinliklerini
etkileyecek kadar ciddi olduğu bir sendromdur.
Beyin hücrelerinin hasarına ve kaybına yol açan hastalıkların belirtileridir.
Beyin hücrelerinin kaybı normalden daha hızlı olursa demans hastalığı ortaya çıkar.
DEMANS İLE HANGİ ZİHİN FONKSİYONLARI ETKİLENİR?
Amacımız sevdiklerinize her konuda güvenli ve huzurlu bir ortam sağlamaktır.
Demans hastalığında şikâyet ve bulguların başlamasından sonra yavaş ilerleyen bir kötüleşme dönemi yaşanır. Özellikle bu dönemde doktora başvurarak Demans’a hangi hastalığın neden olduğunu tespit etmek çok önemlidir. Daha sonrasında, tıbbi tedavilerin yanı sıra gittikçe bakıma ve yardıma muhtaç duruma gelen hastanın her daim yanında ve yardımında olmak çok önemlidir. Nesil Huzurevi ve Yaşlı Bakım Merkezi olarak, her konuda olduğu gibi bu konuda da sevdiklerinize yararlı ve özverili bir NESİL olmak için geniş imkânlarımızla yaşlılarımızın hizmetindeyiz. Demanslı hasta bakımında temel hedeflerimiz: hastanın işlevselliğinin korunması, engellerinin azaltılması, dengenin sürdürülmesi için çevre ve ilişkilerin düzenlenmesi, hastalık nedeniyle oluşan kayıpların telafi edilmesi, hastanın bireyselliğini koruyacak ve yaşam kalitesini sürdürecek tedavi edici ortamın sağlanmasıdır. Bu konuda verdiğimiz hemşirelik ve bakım hizmetlerimizden bazıları:
- Kurumumuzun sağlık bakımı profesyonelleri, bakım ve tedavi yoluyla hastaların tedavilerinin yanı sıra, yaşam kalitelerini de yükseltmeyi hedeflemektedirler.
- Sürekli izlem ve tedavi odaklı bir yaklaşım sergilenir.
- Hastaların sağlıklı ve bağımsız davranış geliştirmesine olanak sağlanır.
- Demanslı bireyin boş zamanlarını değerlendirmek istediği aktiviteler konusunda hastaya destek olunur. Bu sayede hastanın sosyal etkileşimi sağlanır. Bu aktiviteler seçilirken hastanın sınırlılıkları göz önünde bulundurularak hedef odaklı bir yol izlenir.
- Hastanın kullanım alanları kaybedilen becerilerin desteklenmesini ve güvenliği sağlayacak şekilde düzenlenir.
- Demanslı hasta bireyin davranışına en uygun bakımla, davranışa neden olan faktörlerin değiştirilmesi, bireyin güçlü yönlerinin artırılması ve sınırlılıklarının azaltılması hedeflenir.
- Beslenme konusunda kişiye özel diyetler uygulanır.
- Genel iyilik durumunun ve tedaviye cevabın sürekli olarak takibi ile hastanın daha etkili bir iyileşme süreci geçirmesi hedeflenir.
DEMANS NEDİR ?
BUNAMA olarak adlandırılan Demans, zihinsel becerilerin zayıflaması durumudur. Beyni etkileyen çok sayıda semptomu kapsayan bir terimdir. Demans, tek bir hastalığın adı değildir, bellek ve benzeri zihinsel yeteneklerin bozukluğu ile oluşan hastalıkların hepsine birden verilen genel isimdir. Demans hastaları, hafıza ve dil gibi iki veya daha fazla beyin fonksiyonunda sorunlar yaşar. Demans bir hastalığının sonucudur, yaşlılığın değil. Demans riski yaşlılıkla birlikte artar ve bir hastalıktan kaynaklanmaktadır. Bununla beraber Demans’ın görülme sıklığı 50 yaşından sonra artar ve ağır ilerleyen bir sürece sahiptir. Demans, sıklıkla hafıza kaybı ile başlayıp, zihinsel faaliyetlerde giderek azalmalara yol açar. Seyrek görülen birkaç kalıtsal Demans çeşidi bulunmakta olup, hastalığa mutasyona uğramış belirli genlerin neden olduğu bilinmektedir. Bununla beraber çoğu Demans vakasında bu genlerin etkisi yoktur, ama ailede benzer Demans hikâyesi olanlar daha fazla risk altındadır. Demans hastalıkları yaşlanan beynin beklenen ve mutlak bir durumu değildir.
Alzheimer hastalığı tüm Demans’ların %60’ından fazlasını oluşturur. Bir inme (felç) sonrası ortaya çıkan Vasküler (Damar tıkanıklığa bağlı) Demans ise Deman’ın en sık görülen ikinci tipidir. Bunun yanında zihinsel faaliyetlerin hasar görmesine neden olan birçok hastalık da Demans’a neden olabilir. Hastalarda davranış bozuklukları, sosyal ve mesleki aktivitelerde bozulma gözlenir. Bunlara ek olarak kısa süreli ve uzun süreli bellek kayıpları, dikkat, yürütme işlevi ve muhakeme eksiklikleri de görülür. Tek başına hafıza kaybı Demans’ınızın olduğu anlamına gelmez. Her Alzheimer Demans iken, her Demans Alzheirmer değildir. Alzheimer’ın yanında Demans’a neden olabilecek farklı seyirde ilerleyen yaklaşık 200 hastalık sayılabilir.
Demans’ın belirtileri çok değişkendir. En yaygın görülen belirtileri arasında: hafıza sorunları, iletişim, dil güçlükleri, odaklanma ve dikkat kaybı, muhakeme becerisinin ve görsel algının zayıflaması sayılabilir.
DEMANS HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
- Kayıtsızlık, moralsizlik ve güvensizlik
- Bilinen ve basit işleri yapmada güçlük
- Hikâyeleri ve olayları takip etme zorluğu
- Hafif kısa vadeli bellek değişiklikleri
- Endişede artma
- Ruh halindeki ani değişiklikler
- Doğru sözcükleri bulmakta zorluk çekme
- Karışıklık, kişilerin yüzlerini ve isimlerini hatırlamakta zorlanma
- Normal günlük işleri tamamlamada zorluk çekme
- Başarısız bir yön duygusu: sık sık yolunu kaybetme
- Tekrarlayan davranışlar: aynı soruları tekrar sorma veya aynı şeyi tekrar anlatma
- Değişime uyumsuzluk, bir şeyi neden yaptığını unutma ve panik olma hali
- Yargılamada zayıflama
- Kişisel eşyaların sürekli olarak yanlış yerlere koyulması
- Agresiflik
- Huzursuzluk, inatçılık ve şüphe
- İlerleyen devrelerinde hasta; yakınlarını tanımakta, konuşma ve ağız yoluyla beslenmede sorun yaşayabilir.
DEMANSA YOL AÇAN DURUMLAR
- Alzheimer hastalığı (% 50-70)
- Beyin damar tıkanıklıkları
- Beyin enfeksiyonları
- Vitamin eksiklikleri
- Aşırı alkol kullanımı
- Beyin tümörleri
- Bazı ilaçlar
- Depresyon
- Çeşitli metabolik ve sistemik hastalıklar
DEMANS HASTALIĞININ EVRELERİ
BİRİNCİ EVRE (Hafif Demans): Kişi tanıdık olduğu, gündelik olarak yaptığı aktiviteleri gerçekleştirebilir ve bağımsız olarak yaşamaya devam eder. Ancak, bilişsel zorluklar belirgindir, özellikle biraz önce saklanan bir eşyanın nereye konulduğuna dikkat etmek ve hatırlamak, saatin kaç olduğunu, yeni buluşma mekânlarını hatırlamak, ya da az önce edinilen bilgilerin anımsanması güçlükler gibi.
İKİNCİ EVRE (Orta Şiddette Demans): Bellek kaybı o kadar ciddi bir hal almıştır ki kişi artık tek başına yaşayamaz. Sadece en çok tanıdık ve en otomatikleşmiş rutinler muhafaza edilebilir. Yeni bilgiler çok kısa süreliğine saklanır. Kişi kendi kimliğiyle ilgili bilgileri, nerede yaşadığını, az önce ne yaptığını ve aile üyelerinin adlarını hatırlayamaz.
ÜÇÜNCÜ EVRE (Şiddetli Demans): Bellek kaybı, hem sözel hem sözel olmayan, o kadar yayılmıştır ki kişi hiçbir yeni bilgiyi anımsayamaz. Birkaç kırıntı dışında daha önce bilinen her şey unutulmuştur. Kişi en yakın akrabalarını dahi tanıyamaz haldedir.
DEMANS HASTALIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR
Nörolojik muayene, nöropsikolojik testler, biyokimya testleri, nörogörüntüleme yöntemleri, gerekirse EEG ve Lomber fonksiyon testleri ile tanı konur. Demans tanısı konduktan sonra da hangi tip Demans olduğunun ayırıcı tanısının yapılması hem hastalığın gidişi hem de tedavisi açısından önem taşımaktadır. Bireyin Demans yönünden değerlendirilmesinde en önemli bölüm hikâyedir. Bu yüzden aile veya sosyal ortamın şartlarının, yapılacak tedavi planı açısından bilinmesi önemlidir. Toplumumuzda hastalıkla ilgili bilinçlenme eksikliği, bunun hastalık olarak algılanmasındaki eksiklik (yaşa bağlı değişiklikler olarak algılanması) Demanslı hastaların doktora başvurmasına engel olmaktadır. Unutkanlıktaki ilerlemenin, yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak kabul edilmesi Demans’ın erken evrede teşhis edilmesini güçleştirmektedir. Tek bir test Demans’ı teşhis edemez, bu nedenle doktorların sorunun tam olarak belirlenmesine yardımcı olabilecek bir dizi test yapması olasıdır.
DEMANS HASTALIĞININ TEDAVİSİ VAR MIDIR
Demans teşhisinde öncelikli olan klinik muayenedir. Ardından hafıza testi, kan tahlilleri ve beyin görüntülemesi yapılır. Tedavi olanakları, Demans’a hangi hastalığın neden olduğuna bağlıdır. Erken farkına varılan ve henüz ileri safhalara gelmeyen bunun yanında hipotiroidi, hidrosefali, depresyon, vitamin eksiklikleri gibi bir nedene bağlı olarak gelişen Demansların tedavisi olabilir. Demans semptomlarına neden olan bazı hastalıklar tedavi edilebilirler. Bu nedenle semptonların nedenlerinin açıklığa kavuşturulması her zaman önemlidir. Hasta ve yakınlarının bilgilendirilmesi ile birlikte pratik destek ve hafifletme tedavinin en önemli unsurlarındandır.
DEMANS HASTALARININ BAKIMINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR
- Öncelikli hedefiniz hastanın ihtiyaçlarının giderilmesi ve hastanın aktif, üretken ve bağımsız olmasının sağlanmak olmalıdır.
- Hastanıza hayatının kontrolünün hala kendisinde olduğunu hissettirin. Çünkü bu tür hastalarda en önemli kaygı nedeni, hayatlarının kontrolünün artık ellerinde olmadığını düşünmeleridir.
- Hastalarla normal hızınızdan yavaş konuşun.
- Konuşan kişi sayısını azaltın. Birçok kişi beraber konuştuğunda Demans hastasının konuşmaları takip etmede ve konuşmaya dâhil olmakta zorlandığını unutmayın.
- Hastayla konuşurken sesinizi yükseltmekten, tehditkâr ve emir verir tondan konuşmamaya özen gösterin.
- Hastalarla şimdiki zaman üzerinden konuşun, gelecek ile ilgili konuşmamaya gayret edin.
- Basit ve sık kullanılan kelimeler kullanın, anlaşılması daha kolay olacaktır.
- Cümle içinde isim yerine zamir kullanmaktan kaçının. Mesela ‘o’ yerine kişinin ismini kullanın.
- Hastaları serbest hatırlama gerektiren açık uçlu soru sormaktan kaçınmalı. Örneğin “Ne içmek istersin” yerine “Çay mı içmek istersin kahve mi” diye sormak.
- Her ne kadar Demans’ın özellikleri zamanla hastaları çocuk gibi savunmasız duruma getirse de, hastaya çocuk gibi davranmaktan kaçının. Hasta tarafından alaycı algılanabilir ve onu huzursuz edebiliriz.
- Demans hastaları yeni bilgileri işleme sürecinde sorun yaşarlar. Bu nedenle önceden öğrendiği durumları, mekânları ya da eşyaları değiştirmekten sakının.
- Hastanın hatalarını devamlı olarak düzenlemekten ya da hatalarını yüzüne vurmaktan vazgeçin.
- Demans’a sahip kişiler çaresizlik ve korku hislerine cevaben vurma, tekmeleme veya ısırmaya daha çok yatkındır. Demans bakımı uygularken bu tip durumları dikkatli bir şekilde gözlemleyin.
- Bol karbonhidratlı yiyecekler ve tatlılardan olabildiğince uzak tutun. Bu tür yiyecekler hastalığın ilerleyişini hızlandırır.
- Hastaya psikolojik destekte bulunun.
- Anlaşıldığınızı düşünün ve hastanın sizi anladığını aklınızda bulundurun.
- Hastanın sosyal faaliyetlere katılımı destekleyin.
- Demanslı bireye yetişkin gibi davranın.
DEMANS - ALZHEİMER FARKI
- Her Alzheimer Demans iken, her Demans Alzheimer olmayabilir.
- Demans’ın içeriği oldukça geniştir, ancak Alzheimer’ın kendine has özel belirti ve etkileri vardır.
- Alzheimer hastalığı tersine döndürülemezken bazı Demans türleri iyileştirilebilir.
- Alzheimar, Demans’a neden olan yaklaşık 200 hastalıktan bir tanesidir.
Bakımevimizde demans hastalarına özel bakım uygulanır. Hastalığın durumuna göre ilerlemesi yavaşlar veya tamamen etkileri ortadan kalkar.
Detaylı bilgi için bizi arayın: +90 258 811 2 555
İletişim Bilgileri ve Adres için burayı tıklayın.